Hangi Sözleşme Şartları Haksız Şarttır?

Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik ekinde, yol gösterici mahiyette ve sınırlayıcı olmamak üzere haksız olarak kabul edilebilecek şartlar listesi yer almaktadır.

Bunun yanısıra yargı kararları ile bu liste genişlemektedir. (Yargıtay 13.HD• 2010/13371 E, 2011/4123K, Yabancı para kurundaki artışlardan banka yararlanabilecek iken, kurdaki düşüklükten tüketicinin yararlandırılmaması haksız şart niteliğindedir.)

Haksız Sözleşme Şartları Karşısında Tüketicinin Hakları Nelerdir?

Satıcı, sağlayıcı veya kredi veren tarafından tüketici ile akdedilen sözleşmede kullanılan haksız şartlar geçersizdir. Yok sayılan bu hükümler olmadan da sözleşme ayakta tutulabiliyorsa sözleşmenin geri kalanı varlığını korur.

(E. 2004/9747, K. 2004/18207, T. 14.122004, Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkındaki Yönetmeliğin 7. maddesinde sözleşmede bulunan haksız şartların batıl olduğu, yok sayılan batıl hükümleri olmadan da sözleşme ayakta tutulabiliyorsa sözleşmenin diğer hükümlerin varlığını koruyacağı hükme bağlanmıştır.)

Tüketiciler; matbu, standart olarak hazırlanmış sözleşmeleri değiştirme ve her bir sözleşme maddesini karşılıklı olarak müzakere etme imkanı olmadan imzaladıkları elektrik, su, doğalgaz, telefon, tüketici ve konut kredisi, kredi kartı sözleşmeleri gibi sözleşmelerde karşımıza çıkmaktadır.

Bu tür sözleşmelerde tüketicileri yükümlülük altına sokacak haksız sözleşme şartı niteliğinde hükümler yer almaktadır. En sık karşılaşılan örnek kredi kartı sözleşmelerinde yer alan Üyelik Ucreti olarak sözleşmelerde boş bırakılan ve sonradan doldurulan hükümler gibi. (13. Hukuk Dairesi 2008/4345 E., 2008/6088 K. )

Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.

Kaynak: Tüm Yönleriyle Açıklamalı-Yorumlu-Uygulamalı Tüketicinin Korunması : Özcan Pektaş